20 Temmuz 2012 Cuma

Muhteşem Gatsby!

Projemizi biliyorsunuzdur değil mi?
Buradaki listeden yani "50 klasik kız romanı" arasından her ay bir tane seçip okuyoruz.
Katılım serbest.
Benim ilk seçimim, Temmuz kitabım, bir Amerikan klasiği: Muhteşem Gatsby. Oldum olası merak etmişimdir nedir bu ku kadar muhteşem olan diye?
Gatsby'nin hikayesini "kız romanı" yapan şey saplantılı bir aşk hikayesi olmasıymış meğer.
Okumadan önce sadece "abartıldığı" ve "sıkıcı" olduğuna dair şeyler çalınmıştı kulağıma. Ama madem o kadar Muhteşem sıkıcı falan dinlemeden okunacaktı.
Bu konuda size net birşey diyemeyeceğim, çünkü benim Gatsby'i okuyuşum biraz karışık oldu:
İstanbul'dan eve dönerken (bknz zonguldak'a evim diyorum artık. büyük bir adım) ablam yanında kitap var mı yolda okumak istiyorum dedi. Ben o sıra Rüzgarın Gölgesini okuyordum, Gatsby'i de yeni almıştım, ona verdim.
Okurken ofladı, pofladı, çok sıkıcı, monoton, akmıyor gibi yorumlarda bulundu. Arada bir de çeviriden şikayet etti. Bazı kelimeleri yadırgıyordu: "supor", "epiy", "helican" gibi. Pes etti, başka bir  kitap okudu. Onu bitirince yarım bırakmaya gönlü el vermedi, döndü Gatsby'i bitirdi.
Sonra bir akşam Robert Redford'un oynadığı 1974 yapım "The Great Gatsby" filmini izledik, çok sevdim. Ama geç saatte  izlemeye başladığımız için yarım kaldı. Devam etmek yerine kitabı okudum.
Bu yüzden sıkıcı olması, akmaması gibi problemler hiç yaşamadım. Sanki filmin devamını izliyordum. Tek yapmam gereken arkama yaslanıp Can Yücel'in şahsına münhasır çevirisinin, kelimelerin zenginliğinin tadına vararak okumaktı.

bu tişörtü nerden buluruz?

Kitabımın başında şu dörtlük var, sanki herşeyin küçük bir özeti gibi:
Gönlü olacaksa, var, sırma kaftanlar kuşan;
Ve istiyorsa, yüksel yükselebildiğin kadar,
Ta ki "Sultanım, benim sırma kaftanlım" diye
Koşsun sana nazlı yar.
Thomas Parke D'invilliers
İlk cümleyi çok sevdim, paylaşmadan edemem.
Toy çağımda bir öğüt vermişti babam, hala küpedir kulağımda. 'Ne zaman' demişti, 'birini tenkide davranacak olsan, hatırdan çıkarma, herkes senin imkanlarında gelmemiştir dünyaya!' 
Çevirinin güzelliği ilk cümleden göz kırpıyor değil mi?
İlk cümle gibi son cümle de vurucu, insanın yüreği buruluyor okurken...
O ümitledir ki şimdi sefer etmekteyiz, biz o akıntıya karşı giden tekneler, durmadan geriye geçmişe çarpılıp atılsak da ne gam..
Bir de kadın kahraman Daisy'nin çok hoşuma giden bir cümlesi var: 
İlk iş, hemşireye kız mı erkek mi diye sordum. Kız olduğunu söyleyince, dödüm duvardan yana ağladım, 'İyi', dedim, 'kız olduğu daha iyi. İnşallah da alığın biri olur! Bu dünyada bir kız için en iyi şey, akça pakça bir alık olmak, başka ne?' 
Hayır aklıma o argo deyiş gelmedi! ^^


Scott Fitzgerald bu kitabını karısı Zelda'ya ithaf etmiş. Onların da çok çalkantılı bir aşk hikayesi vardı yanlış hatırlamıyorsam Elif Şafak'ın Siyah Süt'ün de okumuştum.
Edit: Ekşi sözlükte bu entryi buldum, doğru hatırlıyormuşum.
Midnight in Paris'i izleyenler varsa orda da Zelda ve Scott Fitzgerald geceleri arabayla gelip yazarı Çılgın 20'lerin çılgın partilerine götürürlerdi.

Size Muhteşem Gatsby hakkında iki muhteşem link vereceğim. Burada sevgili Judy'nin yazısı var, burada da Zimlicious'un projeden bağımsız Gatsby hakkında bilmeniz gereken 10 şey yazısı. 
Artık sabırsızlıkla 25 Aralık 2012'de gösterime girecek olan Leonardo Di Caprio'nun Gatsby'i oynadığı filmi bekleyebiliriz. (Daisy'i oynayan Carey Mulligan'a bi' türlü ısınamadım. Michelle Williams'la Rachel McAdams'ı karıştırıp elde edilmiş gibi. Töbe haşa)
Filmden hiç birşey olmasa bile görsel bir şölen olacağı kesin, siz ne dersiniz?
Bu adresten daha fazla fotoğrafa ulaşmak mümkün.

Postu yazarken aşağıdaki karikatüre rastladım. Kitabı henüz okumamış olanlar bakmasın, yüksek doz spoiler içerir. Okuyunca gelin bakın ama bu kadar eğlenceli birşey olamaz.

10 yorum:

  1. Yorumunun başını okudum. Kitabı okuyacağım için pek dikkatlice bakmadım :) Bende süre bitmeden okusam iyi olacak. Bir ay ne çabuk geçmiş!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. merakla bekliyorum, okuyunca bana linki gönder burda da yayınlayalım olur mu:)

      Sil
  2. Ehem-öhöm :)
    İlkokul 5. sınıfta, okumaya Dünya Klasikleri ile başlamak gibi bir hata yaptığı için, Lise 1. sınıfa geldiğinde klasiklerden sıtkı sıyrılmış bir zavallı olarak bi'şi diyeceğim sana kuzucum :)
    O kadar 'Iyyyyy!!!' duydum ki bu kitap hakkında, hakikaten başlayıp 'üfffff!' demekten korkuyorum :/
    Dur, yorumumun devamını bir önceki-ana konuya yapayım :)

    YanıtlaSil
  3. Demezsin korkmaaa :)
    iyiki beni küçükken zorlamamış, çok duyuyorum bunu :(

    YanıtlaSil
  4. Sevmene çok sevindim! Ve ben de heyecanla bekliyorum yeni filmi. Kıyafetlere falan bitecegimiz kesin! :D

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. kesin! leonardo da yakışmış gatsby rolüne :)

      Sil
  5. Euphoric'ciğim, yıllardır duyup okumak istediğim bu kitabı, süper zevkli procen sayesinde okuduğum için çok sevinçliyim:) Bendeki diğer çeviriydi biliyorsun. Can Yücel çevirisi gerçekten şiir gibiymiş. Karşılaştırma için senin alıntıları benim kitaptan alıp yazıyorum:

    Kitabın başındaki dörtlük :

    Sevdiğini etkileyecekse, tak başına altın şapkayı;
    Sıçrayabiliyorsan yükseğe, sevdiğin için de sıçra,
    Ta ki o haykırıncaya kadar, "Aşkım, altın şapkalı, başarılı sevgilim, mutlaka benim olmalısın"

    ne kadar farklı değil mi, Can Yücel almış yeni baştan yazmış adeta:)

    devam edelim;

    ilk cümle:

    Çok genç ve toy günlerimde babamın verdiği bir öğüt aklımdan hiç çıkmadı. "İçinden ne zaman birini eleştirmek gelse" demişti, "bu dünyada herkesin senin sahip olduğun üstünlüklerle doğmadığını anımsa, yeter."

    son cümle :

    Böylece ilerlemeyi sürdürüyoruz: durmaksızın geriye fırlatılıp dursa da, akıntıya karşı yol alan tekneler.

    Daisy'nin cümlesi:

    Ayıldığımda kendimi yapayalnız, tam anlamıyla terkedilmiş hissettim ve hemen hastabakıcıya kız mı erkek mi, diye sordum. Kız olduğunu söyleyince başımı çevirdim ve ağladım. "Pekala" dedim, "kız olduğuna memnunum. Umarım aptalın teki olur: Bu dünyada bir kızın başına gelebilecek en iyi şey, güzeller güzeli bir budala olmaktır."

    :))

    nasıl farklı çeviriler ama:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. süper
      :))
      canım ne güzel oldu bunları yazman
      aradaki fark çok çarpıcıymış.
      özellikle de baştaki dörtlük! :)

      şimdi fimde sıra!

      Sil
  6. Bugün ikinci el kitap satan bir kitapçıda rastladım bu kitaba, senin projen aklıma geldi görür görmez. Alıp katılmak istedim ama çeviri değildi kitap, benim de ingilizce seviyem baya düşük olduğundan cesaret edemedim. :/

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Türkçesi daha iyi olur o zaman sanki
      Aralıkta da fimi gelecek
      sabırsızlanıyorum

      Sil